Op 9 november 2022 overleed aardewerkspecialist en terpendeskundige Tineke Volkers, geboren in 1943 in Sneek. Zij studeerde kunstgeschiedenis in Groningen maar werd tijdens haar studie enthousiast voor de archeologie en studeerde daarin af. Haar belangstelling ging in twee richtingen: ten eerste de archeologie van Friesland, vooral die van het terpengebied, en ten tweede de archeologie van de Romeinse tijd buiten de rijksgrenzen.
Die beide interesses kon ze na het afronden van haar studie combineren in een promotieonderzoek naar de vele vondsten van het Romeinse aardewerk terra sigillata (TS) in Noord-Nederland. Door verschillende oorzaken kon ze dat onderzoek helaas niet afronden, maar ze ontwikkelde zich wel tot dé specialist in Romeins aardewerk in Noord-Nederland.
In de jaren 1990 was ze verantwoordelijk voor de vondstverwerking tijdens belangrijke Friese opgravingen zoals Wijnaldum-Tjitsma en Winsum-Bruggeburen, en ze schreef verschillende artikelen over TS-vondsten uit Friesland. Dat deed ze vaak in het Duits of Engels, want Tineke hechtte aan internationale samenwerking en onderhield nauwe contacten met Romeins aardewerk-specialisten van Engeland tot Roemenië. Ook belangrijk was haar inventarisatie van Friese terpnamen en terpnummers die ze publiceerde in een concordantie, met een voorwoord van Marjan Galestin (Marjan Galestin en Tineke Volkers, 1992: Terpen en terpvondsten). De laatste jaren van haar werkzame leven tot ver na de pensioengerechtigde leeftijd werkte ze in het Noordelijk Archeologisch Depot te Nuis, waar ze haar enorme kennis van vooral Romeins en middeleeuws aardewerk inzette voor de beschrijving van vele vondstcomplexen in het depot.
In 2011 werd haar onderzoek naar TS nieuw leven ingeblazen. Dat begon met haar deelname aan het NWO-Odyssee-project naar het vondstmateriaal uit Ezinge in 2011, waarbij ze de bijzondere ontdekking deed dat veel van de TS-scherven daar gebruikt of bewerkt waren. Ze besloot om ook het onderzoek naar de Friese TS weer op te gaan pakken, met als einddoel om toch haar proefschrift nog af te maken. Ze publiceerde al snel een uitgebreid, Duitstalig artikel over de TS uit de provincie Friesland in Palaeohistoria en stelde daarin vast dat ook daarop veel sporen van secundair gebruik te vinden waren. Een tweede artikel over de TS uit de provincie Groningen heeft ze helaas niet kunnen afmaken vanwege de toenemende problemen met haar gezondheid.
We verliezen in Tineke niet alleen een gedreven en consciëntieuze onderzoeker, maar ook een geweldige bron van kennis die altijd bereid was om iedereen die een beroep op haar deed in die kennis te laten delen.
Tineke Volkers aan het werk met TS-aardewerk op het NAD in Nuis. Annet Nieuwhof
